هیچوقت فکر کردی چه میتونه بدتر از تنهایی باشه؟ اون لحظهای که فقط خودت رو میبینی و هیچ صدایی جز خودت نمیشنوی
کشور ما در میانه یکی از حساسترین پیچهای تاریخی خود قرار دارد؛ جمعیتی که با سرعت به سوی سالمندی پیش میرود و فرصت باز دریچۀ جمعیتی، رو به پایان است. در ظاهر، تورم، بیکاری، گرانی مسکن و دشواریهای معیشت، مقصران اصلی کاهش فرزندآوری معرفی میشوند، اما نگاهی ژرفتر، بر پایهی آموزههای نهجالبلاغه، پرده از حقیقتی عمیقتر برمیدارد. مهمترین موانع و در مقابل، کلیدیترین عوامل تقویت فرزندآوری، ریشههای معرفتی و روانی دارند نه صرفاً اقتصادی.
چرا صدای ضعیفترینها در هیاهوی ساختارهای اداری گم میشود؟ مشکل، نه در نیتها، که در طراحی سیستم است؛ سیستمی که فقر را با ترحم پاسخ میدهد، نه با عدالت. امیرالمؤمنین علیهالسلام در منشور حکومتی خود به مالک اشتر این طراحی را به چالش میکشد. او دستور میدهد که حکومت، خود به سراغ مردم برود، نه اینکه مردم در جستجوی حکومت سرگردان شوند.
داستان صفین و سرداران شهیدش، روایتی است از تقابل دو نوع انسان: آنان که با حق «پیمان مرگ» میبندند و آنان که در لحظات سخت، بهانه میتراشند و پا پس میکشند. امیرالمؤمنین علیهالسلام در آخرین خطبۀ پیش از شهادتشان، از سه سردار رشید اسلام، عمار یاسر، ابن تیهان و خزیمه ذوالشهادتین یاد میکند که الگوی جاودانۀ ثبات قدم و حقمداری بودند. بیایید ویژگیهای این سرداران مقاومت را بیشتر بشناسیم.
آیا میتوانیم از دولت انتظار حمایت مطلق و بیقید و شرط از فعالان اقتصادی را داشته باشیم؟ شاید در دنیای مدرن اقتصاد، این بحث، بیپایان باشد؛ اما امیرالمؤمنین علیهالسلام، در عهدنامه حکومتی خود به مالک اشتر (نامۀ ۵۳) تصویری دقیق و متوازن از این حمایت ارائه میدهند: حمایتی که نه رهاسازی است و نه دخالت خردکننده.
یکی از مسائل همیشگی بشر در طول تاریخ، موضوع جنگ و صلح بوده است؛ مسئلهای که در آینده نیز همچنان گریبانگیر انسانها خواهد بود. امیرالمومنین علی علیهالسلام در بخشهای مختلف نهجالبلاغه، سخنانی ژرف و آموزنده درباره جنگ و صلح بیان فرموده و مسیری روشن و هماهنگ با فطرت انسانی و نگرش الهی، پیش روی ما گذاشته است.
خانواده، خاستگاه اصلی رشد، تربیت و شکلگیری شخصیت انسان است. هرگونه آسیب یا سلامت در این نهاد بنیادین، مستقیماً بر سلامت فرد و جامعه تأثیر میگذارد. امیرالمؤمنین علیهالسلام قرنها پیش در نهجالبلاغه، چارچوبی برای تعامل سالم میان اعضای خانواده ارائه میدهد که همسو با تازهترین یافتههای روانشناسی خانواده و تربیت است.
در پی تجربه وفاق ایجاد شده در جنگ ۱۲ روزۀ ایران و اسرائیل و تأکید اخیر رهبر معظم انقلاب بر پاسداشت وحدت ملی، بازخوانی نسخۀ نهجالبلاغه برای ساختن و نگهداشت همبستگی اجتماعی، راهگشاست. در ادامه، ۵ راهکار عملی با استناد به آموزههای علوی در نهجالبلاغه میآید.



